Dr. Onur ORAL
onur.oral@ege.edu.tr

OBEZİTE VE FİZİK AKTİVİTE Gıda ile birlikte alınan enerjinin metabolizma ve fizik aktivite ile tüketilen enerji miktarını aştığı zaman meydana gelen yüzyılın bu önemli sağlık sorunu morbid obezitedir.

            Morbid obezite başta kalp ve damar sistemi, hormonal sistem, solunum ve sindirim sistemi gibi insan vücudunun birçok önemli sistemini tehlikeli bir biçimde tehdit etmektedir. Obezite bu sistemleri doğrudan etkilemese de çoğu büyük ve önemli hastalığı tetiklediği bilinmektedir. Bu hastalıkları sıralarsak, diyabet, insülin direnci, nefes darlığı, reflü, hiperinsülinemi, astım atakları, obstrüktif uyku apnesi, gastroözofageal, iktidarsızlık, idrar kaçırma bel ağrısı ve venöz gibi hastalıkları sayabiliriz.

Obezitenin Nedenleri Nelerdir?

Çağımızın büyük artış gösteren bu önemli sağlık sorunu kişinin aşırı derecede yemek yeme sonucunda ortaya çıkan bir hastalık denilecek kadar kolay değildir.

Obezitenin nedenleri genetik, çevresel ve metabolizma ile ilgili faktörlerdir. Ayrıca bu üç faktöre troid hormonunun istenilen düzeyde çalışmaması ve diğer hormon bozukluklarını da ekleyebiliriz.

Dünyada Obezite Hakkında Yapılan Araştırmalar?

Dünya genelinde obezite ile ilgili yapılan araştırmalar ne yazık ki bu hastalığın çok ciddi rakamlara ulaştığını göstermektedir.

Dünya Sağlık Örgütünün (WHO) yapmış olduğu araştırmaların rakamlarına göre dünya da kilolu olanların sayısı 1,6 milyarı, obez olanların sayısı 400 milyonu geçmektedir. Ayrıca her sene dünya genelinde 2,6 milyon kişi Morbid obezite bağlı hastalıklar yüzünden hayatını kaybetmektedir.

Amerika genelinde yapılan bir araştırmaya göre ülkede yaşayan insanların üçte birinin kilolu veya obez oldukları ortaya çıkmıştır. Morbid obez sayısı ise 5 ila 10 milyon olarak tahmin edilmektedir ki buda obezitenin ne boyutlarda olduğunun başka bir göstergesidir.

Clinical Pediatrics dergisinde yayınlanan obez olan yaklaşık 100 çocuk ve yetişkin üzerinde yapılan bir araştırmada ortaya çıkan sonuç oldukça ürkütücüdür. Araştırma sonucunda obez çocukların 1/3’nün 2 yaşından önce geri kalan kısmının da 5 yaşında bu hastalığa yakalandıklarını belirlemiştir. Ayrıca bu araştırma sonucunda çocukların 1/4’nünse obeziteyle henüz 5 aylık iken tanıştığını göstermektedir. İşte morbid obezitenin neden bin yılın hastalığı olduğu ve hemen acil bir önlem alınması gerektiği korkunç bir gerçekle gözler önüne sermektedir.

Doğu Virginia Tıp Okulu’ndan Dr. John Harrington tüm doktorlara obeziteye karşı bu araştırmanın önemli bir uyarı niteliği taşımasını istemiştir.

FİZİK AKTİVİTE

Fizik aktivite kişinin ideal kilosunu korumasına yardımcı olmakla kalmayıp, kronik hastalıklara yakalanma riskinide en aza indirdiği bilinmektedir. Fizik aktiviteden en iyi sonucu almak istiyorsak bunun kurallarına dikkatle riayet etmeliyiz.

Fizik Aktivite'de Dikkat Edilmesi Gereken Kurallar:

Diğer hastalıkların tedavilerinde de olduğu gibi obezitenin de tedavisinde dikkat edilmesi gereken bazı kurallar vardır. Bu kuralları ne kadar iyi bilirsek hastalığı daha o kadar çabuk atlatırız.

1- Aşırı sıcak havalarda fizik aktivite yapılmamalı.

2- Fizik aktivite öncesi ve sonrasında mutlaka susuzluk ihtiyacının giderilmesi gerekir.

3- 40 yaş üstündekiler ve sağlık problemi olan kişiler muayene olmadan fizik aktiviteye başlamamalıdırlar.

4- Ağır bir yemek sonrası hiçbir şekilde fizik aktivite yapılmamalıdır.

5- Kişi vücudunda herhangi bir sorun hissediyorsa kesinlikle fizik aktivite yapmamalıdır.

6- Fizik aktivite yaparken  dar  ve ince tabanlı ayakkabı kullanılmamalıdır.

7- Fizik aktivite uygulanırken daha çabuk kilo vermek amacıyla vücuda herhangi bir madde sarılmamalıdır.(Naylon vb. gibi)

8- Hipertansiyon, diyabet ve diğer önemli hastalıkları bulunan kişiler mutlaka doktor kontrolünü yaptırmalıdırlar.

9-Fiziksel Aktiviteye için en uygun antreman  programı mutlaka bir ‘’Spor Hekimi’’ danışmanlığı ve rehberliğinde düzenlenecek bir ‘’Egzersiz Reçetesiyle’’ şekillendirilmelidir.

Fizik Aktivitenin Faydaları:

Düzenli olarak yapılan fizik aktivitenin kurallarına uyulduğu takdirde bir çok faydasını görmek mümkündür. Bunları sıralayacak olursak;

1- Vücudun tüm kaslarını güçlendirir ve daha iyi çalışmalarını sağlar.

2- Şişmanlık (Obezite) riskini azaltır.

3- Vücuttaki kemikleri güçlendirir.

4- Fizik aktivite kan akımını arttırır ve kan dolaşımını iyileştirir. Ayrıca kalp,damar ve beyin hastalıklarını yakalanma riskini azaltır.

5- Beyine oksijen sağlar, yaratıcı düşünce ve zihni güçlendirir.

6- Bel ve boyun ağrılarını azaltır,kas ve eklemleri esnekleştirir.

7- Kişinin dayanıklılığını yükseltir.

8- Sindirim sistemine yardımcı olur.

9- Fizik aktivite kişinin rahatlamısına yardım eder ve uykusuzluğu en aza indirir.

10- Yaşlanma sürecini geciktirir.

Sonuç olarak yüzyılın bu etkili hastalığının önüne geçmek için fizik aktivite en etkili yöntemdir. Dünyada maalesef insanların yeteri kadar fizik aktivite yapmadığı gözlemlenmiştir. Oysa ki fizik aktivite bireyin ömür boyu elinin altında olan ve hiçbir masraf etmeden sahip olacağı en iyi ve en etkili ilaçtır.