Bu satırların yazarı bugünkü yazısını unutturulmaya çalışılan değerlerimize ayırdı…

Bu yazının amacı Cumhuriyetmizin kurulmasında emeği geçenlere bu vesile ile teşekkür etmek olduğu kadar tarih yapraklarına bu değerlerin unutulmaması için bir iz daha bırakmaktır...

Cumhuriyetimizin kurulmasında emeği geçenlerden en önemlisi önderimiz Mustafa Kemal Atatürk olsa da onun yolundan giden ismi unutulan ya da halen unutulmamış olan yüzlerce değerimizden biri de askerlikteki başarısını önce diplomat daha sonra da siyasetçi olarak da gösteren Behiç Erkindir. 85 yıllık yaşamına çok önemli şeyler sığdıran Erkin, Osmanlı’nın yıkılmasına ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasına tanıklık etmiştir. Sadece tanıklık etmemiş tarihin sayfalarını yazan kişilerden biri olmuştur. 

DEMİRYOLLARININ BABASI

Çanakkale Savaşı’nda sevkiyatlardan sorumlu komutan olarak kazanılmasında önemli bir rol üstlenmiştir. Kurtuluş Savaşı’nın da önemli kahramanları arasında yer alan Behiç, TCDD’nin ise hem kurucusu hem de ilk genel müdürüdür.

“Demiryollarının Babası” olarak anılan Behiç’in, MİT’in de fikir babalığını yapmış olduğunu ve Milli İstihbarat Teşkilatı’nın kuruluşuna imza atan 13 kişiden biri olduğunu, Bayındırlık Bakanlığı yaptığını ve Cumhuriyetin ilk Emekli Sandığını da kurduğunu yeri gelmişken belirtmekte fayda bulunmaktadır.

BİNLERCE CANI KURTARDI

Behiç’in dünyaca tanınması ise 2. Dünya Savaşı döneminde Paris Büyükelçiliği yaptığı sırada binlerce Türk Yahudisini Nazi dönemindeki soykırımdan kurtarması ile olmuştur. Bunu da Almanların çok az kişiye verdiği Demir Haç Madalyası’nın gücünü kullanarak yapmıştır. Bu dönemde 20 bin civarı Türk Yahudisi ile Türk olmayan Yahudiye Türk pasaportu verilerek yaşamları kurtarılmıştır. Hatta pek çok Yahudi için de “Be ev/işyeri bir Türk’e aittir belgesi hazırlatılarak toplama kamplarına gitmesi önlenmiş gidenlerin kurtarılması için de tüm imkanlar seferber edilmiştir. Yahudi Asıllı olan Fransa Başbakanı Léon Blum bile Nazilerin, toplama kampına attığı oğlu için Behiç Bey’e başvurmuş, Behiç Bey Fransa Başbakanına yardım eli uzatarak onun da toplama kampından kurtarılmasını sağlamıştır.

Behiç, Budapeşte Büyükelçiliği yaparken de iki ülke arasında hem dostluk hem de uzlaşma antlaşması imzalanmıştır.

ATATÜRK’ÜN EN YAKIN MESAİ ARKADAŞI

Mustafa Kemal Atatürk’ü 1907’den itibaren tanıyan Atatürk’e en yakın ve en eski mesai arkadaşlarından olan Behiç, Atatürk’ün dünya ve Türkiye meselelerini tartıştığı, fikir alış verişinde bulunduğu ve düşüncelerini en açık surette paylaştığı kişilerin başında yer almaktadır.

1876 yılında İstanbul’da doğan, 12 Şubat 1902’de Midilli Mutasarrıfı Reşit Paşa’nın kızı Behiye Hanım ile evlenen, 11 Kasım 1961’de de vefat eden Behiç’in yaşam hikayesini bu satırların yazarı neden bugün yani 8 Şubat’ta okurlarıyla buluşturmaktadır…

Bu günün önemi vardır. Bugün yani 1935’in 8 Şubatında bizzat Atatürk tarafından Behiç Bey’e “Her durumda kendi doğru kararını verebilen kişi, müstakil fikirli” anlamlarına gelen Erkin soyadını vermiştir.

10. Yıl Marşı’nda “Demir ağlarla ördük anayurdu dört baştan” dizesi de Atatürk tarafından ilave ettirilmiştir. Atatürk  “Demir yollarının Babası” Behiç Bey’e “Bu mısra sizin emeğinizi daha iyi dile getiriyor” demiştir.

VASİYETİ YERİNE GETİRİLDİ

Behiç Erkin, 11 Kasım 1961’de İstanbul’da vefat edince vasiyeti gereği İzmir, İstanbul ve Ankara hatlarının birleştiği Eskişehir'de Enveriye İstasyonu'ndaki üçgene defnedilmiştir. Burada TCDD tarafından anıt mezar yapılmıştır.

 2. dönem ile 3. Dönemde İstanbul, 7. Dönemdeyse Çankırı bölgesinden Milletvekili olan Behiç, Osmanlı İmparatorluğu dönemindeki Demiryollarıyla ilgili olarak da eser yazan ilk ve tek Müslüman Türk’tür.

Tam 61 yıl boyunca tutmuş olduğu 960 defterden oluşan günlükleri torunu Emir Kıvırcık “Cepheye Giden Yol” ismiyle kitaplaştırmıştır. Bu kitapta Behiç Erkin’in Çanakkale ile Kurtuluş Savaşı’ndaki lojistik başarıları ve Türkiye’nin kurulmasındaki önemi anlatılmaktadır.

Behiç Erkin’in Paris Büyükelçiliği görevinde bulunduğu sırada yaptığı insanüstü çabaları ise yine torunu Emir Kıvırcık tarafından “Büyükelçi” kitabında anlatılmıştır.

BEHİÇ ERKİN’İN TORUNU

Behiç Erkin’in torunu olan Emir Kıvırcık, dedesine layık bir torun olduğunu kendi yaşamında yaptığı çalışmalarla da göstermiştir. Galatasaraylı olan Kıvırcık, spora önem veren bir işadamıdır. Türk Telekom özelleştikten sonra Telekom Net İletişim Hizmetlerini kurarak telefon ve internet aboneliği alanında hizmet veren Kıvırcık, elektriğin özelleşmesinden sonra kurulan Fina Enerji Holding kuruluşu olan Cerean Enerji’nin Türkiye ana bayisidir.

Eğer bir aksilik olmazsa bu hafta sonu Emir Kıvırcık ile dedesi üzerine bir söyleşi yapacağım…

Birçok kişinin atasını ve değerlerini unuttuğu günümüzde dedesini ve Türkiye’nin kuruluşunda emeği geçen kişileri daha çok hatırlayanların çıkması temennilerimle

Son Söz : Ne Anlatırsan Anlat Anlattıkların Karşındakinin Anlayacağı Kadardır.