Yunanlı Türkolog Prof.Dr.Kitrikis, “Yunanistan’ı ancak Türkiye kurtarabilir” diyerek bir ortak oluşumdan bahsediyor, ancak Türk halkı aynı görüşte değil Dünya çapında üne sahip Yunan asıllı Türkolog Prof. Dr. Dimitri Kitsikis’in, Yunanistan’ın içinde bulunmuş olduğu ekonomik kriz için “Avrupa’dan kopacak Yunanistan’ı ancak Türkiye kurtarabilir” şeklinde görüşleri Türk-Yunan ilişkilerini yeniden toplumun tartışma gündemine getirdi.
20.YY boyunca süre gelen iki devlet arasındaki Ege Denizi ve Kıbrıs kaynaklı sorunlar son yıllarda gündemi fazla teşkil etmemekteydi. Ancak geçtiğimiz günlerde İzmir Gediz Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uygarlık Tarihi misafir öğretim üyesi Prof. Dr. Kitskis’in görüşleri Türk-Yunan ilişkilerini farklı bir boyutta yeniden gündeme taşıdı. Yunanistan’nın son yıllarda içinden çıkamadığı ekonomik buhrandan kurtulmasının yolunu sadece Türkiye sayesinde olabileceğini savunan Prof. Dr. Kitsikis, düşüncelerini bir boyut ileriye taşıyarak “Konfederasyon tarzında iki devletli, çevredeki diğer ülkelerinde şemsiyesi altına girebileceği “yeni bir oluşumdan bahsetmesi tartışma yarattı.
İki devletin yıllar boyu politik gerilimine sebep olan Kıbrıs sorunu, Ege adalarının silahlandırılması, kıta sahanlığı, hava sahası, fır hattı gibi sorunlar zaman zaman iki devletin uç boyutta karşılaşmasına sebep olmuştu. Hatta 1996 yılında daha sonra “Kardak Krizi” olarak anılacak durum iki ülkeyi savaşın eşiğine getirmişti. Yıllar içinde ikili ilişkiler gelişti, hükümetler karşılıklı zeytin dalları uzattı ve İki ülke arasındaki ticaret hacmi 1990 yılında birkaç yüz milyon dolarken, bu rakam 2008 yılında 2,5 milyar dolara yaklaştı. Türkiye’nin bölgesel güç haline gelebilmek adına atılımları ve Avrupa Birliği için girişimleri sonucunda iki ülke arasındaki sorunların üzerine sünger çekildi. Son yıllarda dünyada yaşanan ekonomik krizler belki de en çok Yunanistan’ı vurdu. Kriz üzerine kriz atlatan ülkede öğrencisinden memuruna kadar bir çok sosyo-ekonomik kesim ayaklandı ve isyanlar başladı. Ne ekonomik kısıtlamalar ne AB’nin destekleri Yunanistan’ı mevcut durumundan kurtaramadı. Bu günler ekonomistler ve spekülatörler Yunanistan Devleti’nin ekonomik olarak iflas edeceği ön görüsünde bulunmakta. Bu noktada İzmir’den yükselen bir Yunan bilim adamının düşünceleri gündeme bomba gibi düştü. Prof. Dr. Dimitri Kitsikis kurtuluşu Türkiye’de gördüğünü ve iki düşman kardeş olarak nitelendirilen devletin birlikte hareket etmesi gerektiğini söyledi. 50 yılı aşkın süre gerek askeri gerekse siyasi sürtüşme yaşayan iki devletin tabiri caiz ise “İmparatorluk” kurması fikri büyük tartışama yarattı. BU BİR ÜTOPYA Türk Kimliği ve Yunanistan ile ilişkiler alanında doktora çalışması yapan Ege Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Elemanı Dr. Feride Aslı Ergül Yurtbilir konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunarak. “Bu bir ütopya” dedi.
Dr. Yurtbilir, konuya ilişkin yaptığı açıklamada şunları belirtti : “Türkiye tarafından bu açıklamanın olumlu karşılanacağından eminim. Ama Kitsikis Yunan Hükümetini temsil eden bir politikacı veya bir ekonomist değil sadece bir akademisyen. Dolayısıyla onun yapmış olduğu çağrı Türkiye de iyi karşılanacak ama bir de Yunanistan ayağı var. Asıl Yunanistan’ın bu konuda Kitsikis’i destekleyen, en azından ‘ evet ilişkileri geliştirecek bir adımdır’ şeklinde açıklama gelmesi gerekiyor. Şimdi Kitsikis çok radikal önerilerle gelen birisi yani bir Türk- Yunan İmparatorluğundan bahsetmek gerçekten çok cesaret gerektiren tavır. Ama halk ve hükümet bunu ne kadar destekleyecektir. Bu bir ütopyadır, artık Osmanlı imparatorluğu yıkıldı. Artık bir Türkiye Cumhuriyeti ve Yunanistan (bir ulus devlet) var. Bunların birleşmesi konfederasyon kurması bir ütopyadan ileriye gidemez. Ancak bu tarz fikirler ülkeler arasındaki tarihsel bağları tekrar hatırlatır. Belki tekrar masaya oturup bazı şeyleri baştan konuşmayı kolaylaştır.”
“YUNANİSTAN’IN ELİ ARTIK KESİNLİKLE TÜRKİYE’YE KARŞI GÜÇLÜ DEĞİL”
Yunanistan’ın içinde bulunmuş olduğu ekonomik krizi nasıl değerlendiriyorsunuz Türk Yunan İlişkilerinde nasıl değişikler oldu? Sorusuna Dr.Yurtbilir, “Artık Yunanistan’ı yukarı çeken birlikte daha kuvvetli ekonomik ve siyasal anlamda güçlü bir Avrupa hayalinden finansal krizle gittikçe kopuşlar başladı. Hepimiz biliyoruz ki Yunanistan AB üyeliğini Türkiye’ye karşı uzun süre bir koz olarak kullandı. Yani bu anlamda Yunanistan Avrupalı kimliğini Türkiye’ye karşı hep kullanmıştır ve kullanmaktan geri durmamıştır. Fakat öyle bir döneme geldik ki Türkiye Ortadoğu’da ve Avrupa’da adından söz edilen finansal, siyasal, sosyal yapısıyla daha güçlü bir çerçeve ortaya koyan bir ülke haline geldi. Bu Ortadoğu’daki bütün ülkeleri etkilediği kadar dünyadaki ülkeleri de etkiliyor. Artık değişen bir imajımız var. Bir taraftan bakıyorsunuz iflasın eşiğinde bulunan bir Yunanistan var, Sadece beş- on yıl önce AB kimliğiyle kafa tutan Yunanistan’ın birden çok farklı bir psikolojiye girdiğini anlamak çok zor değil. Yunanistan’ın eli artık Türkiye’ye karşı kesinlikle güçlü değil. Sadece siyasal anlamdan bahsetmiyorum. Aynı zamanda ekonomik olarak da Yunanistan’ın eli Türkiye’ye karşı kuvvetli değil. Çünkü üç yüz milyon doların üzerinde Yunanistan’ın Türkiye’ye borcu söz konusu. Türkiye borcu şu anda ertelemiş durumda. Yunanistan’ın birçok ülkeye borcu var ama gerçekten Türkiye’yle bu kadar sıkı ilişkilerinin olmasından dolayı borç yükü çok ciddi bir kriz. Diğer taraftan Rum kesimindeki finansal aracı kurumların bankalarında Türk tarafının gösterdiği Türk iş adamlarının girişimcilerin çeşitli ikazları paralarını geri çekme, dondurma, işlerini yarım bırakma şeklindeki ikazları da aslında Rum kesimindeki finansal çevrelerin bu konuda Yunanistan’ın Rum kesimine baskı yapmasını sağlıyor. Yani Yunanistan’ın diplomatik bir manevra gibi görünen geri adımın bir anlamda finansal bir korkunun göstergesidir” dedi. TÜRK HALKI “TÜRK-YUNAN İMPARATORLUĞU” FİKRİNİ ÜTOPİK OLARAK DEĞERLENDİRİYOR
Prof. Dr. Kitsikis’in düşünceleri sokağın gündemine de oturdu. Yunan bir profesörden bu değerlendirmenin gelmiş olmasının şaşkınlığı ile birlikte, vatandaşlar iki devletin tarih boyu uyuşmazlığını göstererek Prof.Dr.Kitsikis’in görüşleini “Güzel ama ütopik olmaktan öteye geçemeyecek bir düşünce” şeklinde yorumladı. Ege Ajans’a görüşlerini bildiren vatandaşlarımız iki ülke halkının birlikte yaşama fikrinin zor olmadığı ama bugünkü şartlarda bunun pekte mümkün olmadığı kanısında birleşti.
Begüm Aksoy (22, Öğrenci) “Olabilir bence. Belki kısa vadede gerçekçi gelmeyebilir ama kişisel olarak iki halkın bir problemi olduğunu düşünmüyorum. Artık kavga gürültü yerine barış ve işbirliği istiyoruz”
Hatice Kübra Gürler (22,Öğrenci) “Din farkından dolayı iki ülkenin birlikte olması söz konusu olmaz. Türkleri ve Rumları bir arada düşünemiyorum. Tamamen gerçek dışı bir düşünce”
Kenan Uluca (27,Taksici) ”Bak size samimi konuşayım: Yunanlardan ve Araplardan bize dost olmaz. Hatta bize bizden başka dost yok. Bu beyanı veren Profesör abimiz Osmanlı Devletine ki birlikteliğimizden bahsediyor ama onlar değil miydi bizi ilk sırtımızdan vuran. Şimdi nasıl bir birliktelikten bahsederler.”
İsmail Hakkı Şimşek (49,Öğretmen) “Ütopik bir düşünce. 400 yıllık bir birliktelikten söz ediyorlar ama hangi birliktelik. Sürekli bir isyan ve iç savaş yaşanmıştır. Hatta Osmanlıdan ilk bağımsızlığını alan Yunanlılar değil miydi? Mesele iki ülkenin birleşmesi değil kendi bağımsızlığı. Halklar açısından bir sıkıntı olacağını sanmam daha gerçekçi bir yaklaşım iki ülke halkını birleştirebilir. Ama detaya bakarsak bu düşünce pek de olabilecek gibi durmuyor. Sayın Profesörün görüşüne saygı duyuyorum keşke olabilse”
Hayrettin Süsü (55, Müteahhit) “Yunanistan Avrupa Birliği üyesi olan bir devlet. Avrupa birliği ise bizi kabul etmeyen bir topluluk. Tüm zincirleri AB’ye vermiş Yunanistan nasıl olacakta Türkiye ile bir işbirliği yapacak. Ki, AB istese Yunanistan’ı bu duruma düşürmezdi. Ben iki ülke halklarında birbirlerine nefret beslediği kanısındayım. Biz Müslüman bir ülkeyiz. İnancımız gereği nefret bizde yoktur. Ona rağmen tarihte yaşananlar Yunanlılara karşı biraz negatif bakmamıza sebep oluyor. Biz kabul etsek bile ben Yunanistan halkının bu görüşe sıcak bakacağını düşünmüyorum”
Ayşen Benzer (46, Rehber Öğretmen) “İlkokul eğitiminden beri iki ülke çocuklarına karşılıklı nefret aşılanıyor. Bizim ülkemizde son yıllarda yükselen milliyetçi akımların varlığı da bu durumu pek mümkün kılmıyor. Benim için ortada bir sorun yok. Aksine aynı kültüre ve kısmen aynı tarihe sahip iki toplumun birlikteliği beni mutlu eder. Ama gerçekçi olmak gerekir ki devlet politikaları açısından bu pekte mümkün gözükmüyor. Sonuçta ülkemizde son yıllarda edinilmiş kötü bir huy var: Ötekileştirme!”
Onur Aydemir (30, Esnaf) “Türkiye ve Yunanistan iki eski düşman gibi görünse de aslında iki eski dosttur. Ama Cumhuriyetimizin kuruluşuyla nasıl bizde yeni bir nesil yetiştiyse aynı şekilde Yunanistan’da da yeni bir nesil yetişti. Ve ne yazık ki iki tarafda dostluktan ziyade düşmanlığı öğretti çocuklarına. Benim eşim Rodoslu bende Selanik göçmeniyim. İkimizin de memleketi Yunan topraklarında. Gidip geliriz. Tıpkı buralar gibi oralar. Tıpkı biz gibi onlar. Ama dediğim gibi gelişen tarih bizi birbirimize yabancılaştırdı. Dostluk adına televizyonlarda iki ülkenin it dalaşına çevrilen yarışmalarını izliyoruz. Ve o nefreti o programlarda da görüyoruz”
Kaan Tanıl (21, Öğrenci) "İnternet üzerinden tanıştığım bir çok Yunanlı arkadaşım var. Aramız onlarla iyi ancak söylediklerine göre Yunanistan halkının genel bakışı pekte öyle değil. Bizi hala barbar olarak görüyorlar. Suçlamıyorum onları. Küçüklükten beri Türk düşmanlığı ile büyütülmüşler. Bizimle işbirliği yaparak ya da birleşerek refaha ulaşabilirler mi bilemem? Fakat bu fikrin zor durumda olduklarından dolayı üretildiği kanısındayım. Ben Türk halkının onlar ile bir problemi olduğunu düşünmüyorum. Benim de kişisel olarak olumsuz görüşüm yok. Olmaz diyorum ama olmamasının sebebi de biz olmayız diye üzerine basmak istiyorum”
Enes Yıldız (21, Öğrenci) “Yunanistan’ın kurtarıcı olarak Türkiye’yi görmesi, bizim kendimizle övünmemiz boyutunda kalmamalı. Ciddi ekonomik ortaklıklarla iki ülke de fayda sağlayabilir. Ege Denizi turizm açısından büyük bir fırsat olabilir. Geçmiş komplekslerimizden arınıp çıkarlarımızı düşünürsek, Yunanistan’ı Avrupa’nın sömürüsünden kurtarabiliriz. Bu açıdan kurtarıcısı biziz.” SIKI BERABERLİĞE EVET KONFEDERASYONA HAYIR İzmir Ticaret Odası (İZTO) Başkanı Ekrem Demirtaşta konu hakkında açıklamalarda bulundu. Demirtaş, Gediz Üniversitesi'nde konuk öğretim üyesi olarak görev yapan Prof. Dr. Dimitri Kitsikis'in "Türkiye ve Yunanistan'ın konfederasyon tarzında iki devletli, çevredeki diğer ülkelerin de şemsiyesi altına girebileceği yeni bir oluşum kurabileceği" görüşlerinin bir süredir Yunanistan'da bazı kesimler tarafından dile getirildiğini söyledi. Kitsikis'in kitabını Türkçe çevirisiyle yayınlamayı düşündüklerini ancak bunun bir sansasyon yaratabileceği, yanlış anlamalara neden olabileceğini düşünerek vazgeçtiklerini anlatan Demirtaş, "Bu tür konular zaman zaman konuşuluyor, gündeme geliyor ancak 'bu doğrudur' diye ortaya çıkıp destek veren kimse yok. Dünya farklı bir noktaya gidiyor. Dünyada sınırların kalkacağı, ülkeler arası bölünmüşlüğün asgariye ineceği günler uzakta değil. Yakın komşumuz Yunanistan ile daha sıkı beraberlikler olabilir ama bugünden bir konfederasyon ifadesini kullanmak Osmanlıya gönderme yapmak çok iddialı olur. Bu uygulanabilir de olmaz" diye konuştu
|
