Ailede şiddet, çocuğa oyuncak olarak alınan silahla başlıyor Umut Vakfı tarafından İzmir Barosu’nun Merkez Binasında bulunan konferans Salonu’nda düzenlenen “Türkiye’de Bireysel Silahsızlanma ve Şiddet Haberleri Yerel Medya Semineri”nde Eleştirel Gazetecilik, Medya Okuryazarlığı, Şiddet Haberleri kuramdan uygulamaya çeşitli yönleri, etik kurallar ve hukuki düzenlemeleriyle tartışıldı. Seminerde, şiddetin çocuğa oyuncak olarak alınan silahla başladığı ifade edildi. İnsanlara sorulduğunda, herkesin şiddetten nefret ettiğini belirttiği, ancak şiddet haberlerini okuyup, şiddet içerikli haber ve programları izlemeden de vazdeçemedikleri belirtildi. Seminere Ege Bölgesi’nin il ve ilçelerinden gazeteciler de katıldı.
Seminerin 1. oturumunda “Eleştirel Gazetecilik, Medya Okuryazarlığı, Şiddet Haberleri” başlıklı eleştirel gazetecilik nasıl yapılır, Türkiye’de yaşama hakkı açısından bireysel silâhsızlanma ve gazetecilik meslek etik ilkeleri konularına yer verildi. Oturuma İzmir Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Atilla Sertel başkanlığında, Umut Vakfı Onursal Mütevellisi Nail Güreli, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Üyesi Dr. Recep Yaşar, Umut Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Timur Demirbaş ve İzmir Barosu Yönetim Kurulu Üyesi Av. Özkan Yücel konuşmacı olarak katıldı.
Güreli, yaptığı değerlendirmede: “Basın, düzeni halk adına denetlemekle yükümlü 4. güçtür. Oysa zamanla hükümet, ticaret ve basın üçgeni 4. güç olma kavramını küresel sermaye nedeniyle yapamıyor. Bunu da 5. güç, yani sivil kuvvetler ve halk yapmalı. Ama sivil toplum ve halk da kendi kendini kontrol etmeli.” dedi.
Giderek artan teknolojinin, toplumlar üzerine etkisi hakkında bilgi veren Sertel: “Şiddeti ve silâhlandırmayı özendirenler, film yapımcıları ve bunu çekenler oturup tekrar düşünmeli. Reyting uğruna yapılan böyle filmleri doğru bulmuyorum.” diye ekledi.
Dr. Recep Yaşar: “Gazeteci halkı kışkırtmamalı, manipülasyon ve dedikoduya dayalı habercilik yapılmamalıdır. Yargı kararı kesinleşmedikçe, biri suçlu ilân edilmemeli, medya taraf tutmamalıdır. Çocuklarla ilgili haberlerde ise isim ve fotoğraf yayınlanmamalıdır. Aksine bu gibi haberlerde kişilerin başvurabileceği adresler verilebilir.” diye söyledi.
Suç Korkusunun Yansıması Bakımından Şiddet Haberleri’ni değerlendiren Prof. Dr. Timur Demirbaş:”Türkiye’de suç korkusu gittikçe artmaktadır. Medya bu olayı abartmamalı ve suç işleme tekniğinin verilmesini engellemelidir.” dedi.
Yaşama Hakkı Açısından Bireysel Silâhsızlanmanın: Türkiye’de Durumu’nu değerlendiren Av. Özkan Yücel ise: “Temel korunması gereken şey olan yaşama hakkı bireye bırakılırsa bu durum daha çok silâhlanmaya sebep olacaktır. Devlet ise risk altında olan bireylerin güvenliğini sağlamak zorundadır.” diye ekledi.
2. oturumda ise medya okuryazarlığı, barış gazeteciliği ile nefret suçları ve medyanın tavrı konuları ele alındı.
İzmir Barosu Başkanı Av. Sema Pekdaş, Muğla Üniversitesi Muğla MYO Radyo Televizyon Teknolojileri Programı Öğr. Üyesi Doç. Dr. Abdülrezak Altun, Eskişehir Anadolu Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğr. Üyesi Doç. Dr. İncilay Cangöz ve Güncel Hukuk Dergisi’nden Av. Filiz Kerestecioğlu konuşmacı olarak katıldı.
Medya Okuryazarlığı: Gazetecinin Medya Okuryazarlığı Nasıl Olur? Başlığı adı altında, kitle iletişim araçlarının topluma daha çok olumsuz etkisi olduğuna dair tartışmaların var olduğu iddiası üzerinde duran Doç. Dr. Abdülrezzak Altun “Çocuk fotoğrafları kullanımında çok dikkat etmek gerekiyor. Çünkü sapkın kişiler onlara farklı anlamlar yükleyebiliyor. Bu yüzden de haberi ve içeriği oluştururken seçtiğim fotoğraf başkaları tarafından nasıl algılanır diyerek kendi kendimizi sorgulamalı ve ona göre fotoğraf ve haberi değerlendirmeliyiz” diye konuştu.
Barış Gazeteciliği konusunda bilgiler veren Doç. Dr. İncilay Cangöz:” Barış Gazeteciliği yeni bir kavramdır. Ancak olması gereken olayları habere dönüştürürken yeni bir şeylerin yapılabileceği de düşünülmelidir. Bundan dolayıdır ki medya araştırmalarında medyanın güçlü olduğu kısa vadede olmasa da anlaşılarak algılayışın, zihnin istenilen doğrultuda yönlendirilebileceği görüldü. Biz de bunu göz önünde bulundurarak, barış gazeteciliğinde toplumun sesini daha fazla duyurmaya çalışıyoruz” dedi.
Şiddet Haberlerinde Toplumsal Cinsiyet Rolleri’ni değerlendiren Av. Filiz Kerestecioğlu, bireysel silâhlanmaya ilişkin Türkiye’deki verilere değinerek mağdur olanların haberinin dramı üzerinden haber yapılmasının yanlış olduğunu anlattı.
“Şiddetten Haklara Medya Deneyimler ve Olanaklar” başlıklı oturumda ise Yrd. Doç. Dr. Oğuzhan Kavaklı, cinsiyet perspektifiyle medyaya bakış ve editoryal açıdan şiddet haberlerinin değerlendirilmesi konularına değinerek:”medya okuryazarlığında okullarda çocuğun şiddetten uzak olması ve bunun farkına vardırılabilmesi amaçlanmıştır.” dedi.
Şiddet eğiliminin erkek çocuklar için oyuncak olarak silahın alınmasıyla başladığını, televizonların da katkı sağladığını belirten Yrd. Doç. Dr. Kavaklı, “Toplumun yüzde 29.93’ünde oyuncak seçiminde belirleyici aile. Çizgi filmler ve reklamlarda bu seçimde etkili oluyor. Ailelerin yüzde 35.78’i erkek çocuklarına oyuncak olarak tabanca, tüfek, uzay silahı almayı tercih ediyor” diyerek ailelere dikkat çekerken şiddet haberlerinin okunması izlenmesinde de okuyucuların samimi cevaplar vermediğini belirtti; “Şiddet haberleri istemiyoruz diyen okuyucuların büyük bir kısmı gazetesini okurken gözlerini şiddet haberlerinden ayırmıyor” dedi.
Son oturumda Av. Fikret İlkiz, dünyadaki gelişmeleri de içine alan ayrıntılı bir değerlendirme yaptı. Konunun hukuki boyutu üzerinde verdiği bilgilerle dünü, bgünü anlattı, gelecek hakkında öngörülerde bulundu.
Seminer Gazeteci-Yazar Nail Güreli’nin tüm konuşmacıların katıldığı genel değerlendirmeyle sona erdi. Değerlendirme oturumunda yerel medyanın şiddet haberlerine bakışı irdelenerek, gazete, radyo ve televizyonlarla internet gazetelerinin şiddet haberlerinin değerlendirmesi ve başlıklarının hazırlanmasında daha dikkatli olması istendi. Haberlerin şiddeti tetikleyici olmaması gerektiği konusunda tüm konuşmacılar aynı fikre katıldıklarını ifade etti. (Ege Ajans)
|
